Food styling. Η τέχνη της παρουσίασης του φαγητού

Το food styling δεν είναι καινούργιος όρος. Οι ρίζες του πάνε πίσω στην Αναγέννηση, στους πίνακες που απεικόνιζαν λαχταριστά φαγητά και πανέμορφα γιορτινά τραπέζια. Στη συνέχεια αναπτύχθηκε ως τεχνική στη διαφήμιση του 20ού αιώνα, με πρωτοπόρο την Τζούλια Τσάιλντ η οποία το 1960 εξέδωσε το πρώτο της βιβλίο με τίτλο “Mastering the Art of French Cooking” προσπαθώντας να μυήσει το Αμερικάνικό κοινό στη γαλλική γαστρονομία. Το βιβλίο εξακολουθεί να τυπώνεται ακόμη και σήμερα και θεωρείται ένα γαστρονομικό έργο.

Στην Ελλάδα ήρθε με την άνοδο της διαφήμισης, αλλά έγινε γνωστό στο ευρύ κοινό πολύ πιο πρόσφατα, χάρη στα social media και τη συνεχή ροή εικόνων με θέμα το φαγητό.

Το food styling δεν είναι απλώς η «ωραιοποίηση» του πιάτου· είναι μια ολιστική εμπειρία τόσο για τον δημιουργό όσο και για τον θεατή.

Είναι η τέχνη που αναδεικνύει το φαγητό σε πρωταγωνιστή, χρησιμοποιώντας το σε κάθε του μορφή ως μέσο δημιουργίας. Με φαντασία, εφευρετικότητα και τεχνική, το φαγητό στήνεται και παρουσιάζεται έτσι ώστε να δείχνει όσο πιο ελκυστικό γίνεται. Κάποιες φορές κρεμιέται, άλλες πάλι αποδομείται και γίνεται πίνακας ζωγραφικής με πιο αφαιρετική & καλλιτεχνική προσέγγιση.

Μπαίνοντας στον κόσμο του φαγητού και της παρουσίασής του, τα μάτια εκπαιδεύονται να βλέπουν λεπτομέρειες που πριν αγνοούσαν: μια σταγόνα σως που έσταξε στο χείλος του πιάτου, μια σαλάτα στριμωγμένη άκομψα σε μια πιατέλα. Ακόμα και το πιο απλό φαγητό, αν στηθεί σωστά, αποκτά άλλη υπόσταση.

Και η αλήθεια είναι ότι δεν χρειάζεται να είσαι επαγγελματίας για να κάνεις food styling. Το έκανε η μαμά μας όταν έστρωνε το Κυριακάτικο τραπέζι και παρουσίαζε με καμάρι την Αθηναϊκή, το πιάτο-μύθο των 70s. Το έκανε και η δική της μαμά, όταν σέρβιρε τα σιροπιαστά γλυκά της από την Πόλη σε κρυστάλλινες περίτεχνες πιατέλες. Οι εποχές αλλάζουν, το ίδιο και η τεχνικές, αλλά η διάθεση για δημιουργία -και για το «φροντισμένο» πιάτο- μένει ίδια.

Χάρμα οφθαλμών: Το φαγητό ως μια συμφωνία αισθήσεων

Στην εποχή μας έχουμε ανάγκη να ωραιοποιούμε ό,τι μας περιβάλλει – και το φαγητό δεν θα μπορούσε να λείπει από αυτή την τάση μας. Τρώμε πρώτα με τα μάτια και μετά με όλες τις άλλες αισθήσεις. Ένα πιάτο στημένο με φαντασία μπορεί να μεταμορφώσει ακόμα και το πιο απλό φαγητό. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, ένα κομμάτι τυρί, κομμένο περίτεχνα και σερβιρισμένο στη σωστή πιατέλα με τα κατάλληλα συνοδευτικά, μπορεί να μετατραπεί σε έργο τέχνης.

Χρειάζεται έμπνευση, αισθητική, κάποιες βασικές μαγειρικές γνώσεις και τόλμη στους συνδυασμούς. Παίζουμε με χρώματα, σχήματα και σκεύη, δημιουργώντας εικόνες προς τέρψη των οφθαλμών.

Ζούμε σε μία εποχή όπου όλα κινούνται γρήγορα, κουραζόμαστε εύκολα, μας αρέσει το minimal, αγαπάμε το πληθωρικό, εκθειάζουμε το κλασικό.

Δεν υπάρχει σωστό ή λάθος, δεν υπάρχει μυστική συνταγή, όλα επιτρέπονται. Η αισθητική πηγάζει από μέσα μας αβίαστα, δεν το κάνουμε για να εντυπωσιάσουμε, είναι εσωτερική ανάγκη, είναι στάση ζωής.

Mας αφορά όλους το food styling;

H απάντηση είναι ναι. Όπως χρειαζόμαστε κάθε μορφή τέχνης στην καθημερινότητά μας, έτσι χρειαζόμαστε και την τέχνη της παρουσίασης. Μας υπενθυμίζει την αξία της προετοιμασίας και του σεβασμού σε κάθε τροφή, σε κάθε υλικό.

Δεν μιλάμε για τον τομέα της διαφήμισης, όπου συχνά τα φαγητά είναι τεχνητά και μη βρώσιμα. Μιλάμε για το αληθινό φαγητό· αυτό που θα σερβίρουμε στην οικογένεια, στους φίλους, στον άνθρωπο που μας έχει εμπιστευτεί για ένα ξεχωριστό event. Το φαγητό που θέλουμε να το απολαύσει κάποιος πρώτα με το βλέμμα, και μετά με τον ουρανίσκο.

Η χρήση του food styling είναι διττή: Από τη μία, είναι επιχειρηματικό εργαλείο, που βοηθά στην προώθηση ενός προϊόντος, ενός εστιατορίου ή μιας συνταγής, από την άλλη, είναι καθαρή τέχνη, που προσκαλεί τον καταναλωτή σε μια αισθητική εμπειρία και του χαρίζει απόλαυση πριν καν δοκιμάσει την πρώτη μπουκιά.

Μας υπενθυμίζει τη σημασία της προσοχής στη λεπτομέρεια. Ένα όμορφα στημένο πιάτο δεν είναι πολυτέλεια – είναι τρόπος να σεβαστούμε το φαγητό, τον χρόνο που αφιερώσαμε για να το φτιάξουμε και τους ανθρώπους στους οποίους το προσφέρουμε.

Τελικά, το food styling δεν είναι απλώς εργαλείο προώθησης· είναι μια τέχνη που ανήκει σε όλους μας, μια κληρονομιά που κουβαλάμε. Είναι η γεύση που ξεκινά από τα μάτια και κάνει την καθημερινότητά μας πιο όμορφη. Γιατί, στο τέλος, η διαφορά βρίσκεται πάντα στα μικρά πράγματα· κι αυτά είναι που ξεχωρίζουν και θα συνεχίσουν να ξεχωρίζουν, ακόμη και σε μια χαοτική εποχή.

Φωτογραφίες από το αρχείο της Aria