Λωτός: “Η τροφή των θεών”

Ο λωτός εμφανίζεται στις αγορές από τέλη Οκτωβρίου ως και τον Γενάρη, χαρίζοντας μας γεμάτη, μελένια γεύση, βελούδινη υφή, και ζεστό χρώμα που «ζωντανεύει» τα πιάτα στα γιορτινά μας τραπέζια -και όχι μόνο.

Πολλοί τον αποκαλούν «τροφή των θεών» καθώς καταφέρνει να συνδυάζει με μοναδικό τρόπο απόλαυση και θρεπτική αξία.

Στην αρχαιότητα, θεωρούνταν σύμβολο λήθης και ηδονής, ο καρπός που έκανε τους συντρόφους του Οδυσσέα να ξεχάσουν την πατρίδα τους. Οι αρχαίοι Έλληνες τον αποκαλούσαν επίσης «καρπό των λωτοφάγων», συνδέοντάς τον με τη γλυκιά νωχέλεια και ονειροπόληση της ευτυχίας και της αφθονίας.

Μικρό θρεπτικό «θαύμα»

Ο λωτός είναι πλούσιος σε βιταμίνη Α (β-καροτένιο), που συμβάλλει στη βελτίωση της όρασης και της υγείας του δέρματος, σε βιταμίνη C για την ενίσχυση του ανοσοποιητικού, καθώς και σε μαγγάνιο και κάλιο, πολύτιμα στοιχεία για την αντιοξειδωτική προστασία και την ισορροπία του οργανισμού.

Περιέχει επίσης διαιτητικές ίνες, που προάγουν την καλή πέψη και τον κορεσμό, ενώ οι πολυφαινόλες και οι ταννίνες του προσφέρουν ισχυρή αντιοξειδωτική δράση – είναι αυτές που ευθύνονται για τη «στυφή» αίσθηση σε ορισμένες ποικιλίες, αν καταναλωθούν άγουρες. Παρά τη γλυκύτητά του, ο λωτός έχει χαμηλά λιπαρά και νάτριο, αποτελώντας μια φυσικά γλυκιά και υγιεινή επιλογή.

Πόσα «είδη» λωτών υπάρχουν;

Βοτανικά, μιλάμε για αρκετά είδη του γένους Diospyros (διαχρονικά, διοσπύρος = «σπόρος του Δία»). Στην πράξη, στην αγορά θα συναντήσετε:

---

Diospyros kaki (ιαπωνικός/ανατολικός λωτός) – ο πιο διαδεδομένος.

Hachiya (στυφός): αχλαδόσχημος, τρώγεται υπερώριμος (μαλακός σαν πουρές).

Fuyu (μη στυφός): ολοστρόγγυλος, γλυκός και τραγανός σαν μήλο.

Rojo Brillante, Sharon: συχνές εμπορικές εκδοχές (ο Sharon περνά «αποστυφωτική» επεξεργασία).

Diospyros lotus (αγριοκράνα/αγριο-λωτός): μικροί καρποί, δεν είναι το σύνηθες επιτραπέζιο φρούτο.

Αν θέλετε γλυκύτητα χωρίς ρίσκο; Διαλέξτε Fuyu/Sharon για ωμή κατανάλωση.

Αν θέλετε κρεμώδη γλύκα για γλυκά; Αφήστε έναν Hachiya να ωριμάσει καλά μέχρι να «τρεμουλιάζει».

---

Πώς τον ωριμάζουμε, πώς τον διατηρούμε;

Για να ωριμάσει: αφήστε τον σε θερμοκρασία δωματίου δίπλα σε μήλα/μπανάνες ή κλείστε τον σε χάρτινη σακούλα 1–3 μέρες.

Στο ψυγείο: ώριμος κρατά 2–3 μέρες. Καθαρίστε, κόψτε και καταψύξτε πολτό για smoothies/γλυκά.

Σημάδι ωριμότητας: ο Hachiya γίνεται πολύ μαλακός, σχεδόν ζελέ. Ο Fuyu κοκκινίζει/πορτοκαλίζει έντονα και δίνει ελαφριά υποχώρηση στο πάτημα.

Ας βάλουμε το θρεπτικό αυτό φρούτο στη διατροφή μας

Ο λωτός ταιριάζει με ξηρούς καρπούς, βανίλια, κανέλα, τζίντζερ, λευκά τυριά όπως η mozzarella και το μασκαρπόνε, προσούτο, ρόδι, κράνμπερι, μέλι, εσπεριδοειδή.

Κόψτε τον σε φέτες–βεντάλια ή σε κυβάκια για τις σαλάτες σας, λεπτές ροδέλες για carpaccio, απολαύστε τον στο πρωινό σας με γιαούρτι, cottage cheese ή chia, φτιάξτε υγιεινές σαλάτες, μαρμελάδες, πουτίνγκες, γλυκά με σοκολάτα και λευκές κρέμες.

Ο λωτός είναι το κομψό, ζουμερό φρούτο του χειμώνα: θρεπτικός, φωτογενής, απρόσμενα ευέλικτος, «το νέκταρ των φρούτων», γι’ αυτό δώστε του την θέση που του αξίζει στα τραπέζια και τα γεύματα σας.

Oι λωτοί είναι λίγο παρεξηγημένοι, μέχρι να τους δοκιμάσεις! Είναι τραγανοί και γλυκείς σαν τα μήλα, πεντανόστιμοι και εύκολοι στο καθάρισμά τους με γεμάτη σάρκα, χωρίς καθόλου κουκούτσια. Επιπλέον, μας αρέσει πολύ το πορτοκαλοκόκκινο χρώμα τους, και ταιριάζουν απίστευτα στα χειμωνιάτικα τραπέζια μας. Αγαπάμε την ποικιλία fuyu ειδικά για τις σαλάτες μας γιατί έχουν σφιχτή σάρκα, είναι εύκολοι στο κόψιμο και δεν είναι καθόλου στυφοί.

Σαλάτα με λωτούς, cranberries, καρύδια και φρέσκια burrata

Αυτή είναι ίσως μια από τις πιο απλές και νόστιμες σαλάτες που μπορείτε να φτιάξετε. Είναι ελαφριά, φρέσκια και γλυκιά, όσο πρέπει. Και επειδή σαλάτα χωρίς φρούτο δεν γίνεται -για μας τουλάχιστον- διαλέξαμε αποξηραμένα κράνμπερι, κλημεντίνες, και φυσικά λωτούς που τους κόψαμε σε μεγάλες φέτες.

Σαν βάση χρησιμοποιήσαμε φύλλα baby ρόκας, σπανάκι & βαλεριάνα. Προσθέσαμε επίσης καραμελωμένα καρύδια, μαυροκούκι και burrata (γιατί καμία σαλάτα δεν είναι ολοκληρωμένη χωρίς τυρί!) -και πιστέψτε με η βουτυράτη γεύση της burrata δένει απίστευτα με τον λωτό- ετοιμάσαμε και μια γρήγορη βινεγκρέτ βαλσάμικου με κράνμπερι και ελαιόλαδο. Στην αγορά υπάρχει έτοιμο βαλσαμικό ξύδι με κράνμπερι για μεγαλύτερη ευκολία.

Είναι μια σαλάτα που μπορείτε να φτιάξετε κυριολεκτικά σε λίγα λεπτά, έχει πολύ λίγα υλικά, αλλά έχει γεμάτη γεύση και είναι πολύ υγιεινή!